In 2023 stond het werk van Stichting Fundament opnieuw voor een belangrijk deel in het teken van de oorlog in Oekraïne. De Hongaars-Gereformeerde Kerken in dit land ondervinden dagelijks de gevolgen van de oorlog. In mindere mate geldt dat ook voor hun zusterkerken in Hongarije, Roemenië en Slowakije. Denk alleen maar aan de gestegen kosten van levensonderhoud. En dan hebben we het nog niet over de menselijke verliezen, oorlogsslachtoffers, vluchtelingen en de dagelijkse oorlogsdreiging.
De kerntaak van Stichting Fundament is het stimuleren van gereformeerde theologie. Fundament faciliteert de mogelijkheid voor theologen uit Oost-Europa om hun kennis te verrijken door middel van een masterstudie aan de Theologische Universiteit Utrecht. Deze studie draagt bij aan verbreding van hun horizon en verdieping van hun inzicht.
In de zomer van 2023 hebben we afscheid genomen van Dániel en Dorottya Ilosvai. Dániel werkt nu als hulppredikant in de Gereformeerde Kerk in Solymár, dichtbij Boedapest en is daarnaast bezig zijn studie aan de universiteit in die plaats af te ronden. Ook Dorottya heeft haar studie aan de universiteit in Boedapest weer opgepakt.
David en Viola Kiss Kendi keerden eveneens terug naar Hongarije. Het starten op een nieuwe werkplek als predikant aan de universiteit in Boedapest vraagt de nodige tijd. David moet zijn eindscriptie voor zijn masterstudie nog afronden en hoopt dat t.z.t. te doen.
Nieuwe studenten zijn binnengekomen. Szabolzs Kiss uit Roemenië is met zijn vrouw Amalia en hun dochtertjes Dorka en Jazmin in Kampen gearriveerd. Hij heeft zich ingeschreven voor een master Algemeen Nieuwe Testament. Zsófia Bogyó uit Hongarije kwam alleen. Zij volgt een masteropleiding Church and Mission in the West. Beiden gaan voor colleges regelmatig naar Utrecht, maar kunnen in Kampen nog wel gebruik maken van de universiteitsbibliotheek.
Steun studenten
Stichting Fundament geeft ook financiële ondersteuning aan theologiestudenten aan de universiteit van Cluj in Roemenië. De binnengekomen bedankbrieven van de studenten onderstrepen de waarde van deze steun. Voor velen van hen zou het niet mogelijk zijn zonder deze hulp hun zesjarige studie te bekostigen.
Ook het ondersteunen van ouderlingenbonden in Roemenië, Hongarije en Oekraïne is van belang. Hierdoor kunnen ouderlingenconferenties worden georganiseerd. De predikanten zijn vaak op zichzelf aangewezen en dan is een conferentie/ontmoeting belangrijk. In Oekraïne functioneert de ouderlingenbond door de oorlog nu niet.
Het Protestants Theologisch Instituut in Cluj-Napoca/Kolozsvár organiseert van 2020 tot 2023 een cursus praktische gemeentekennis. Fundament ondersteunt deze cursus financieel.
Diaconale steun
Evangelisatie en maatschappelijk werk vormen een andere kerntaak van Stichting Fundament.
Met het oog op de contacten in Hongarije, Roemenië, Slowakije en Oekraïne is het voor het bestuur van groot belang dat het altijd een beroep kan doen op dr. J.J.T. (Jaap) Doedens, universitair hoofddocent aan het gereformeerd seminarie in Pápa en adviseur van Fundament. Jaap sloot zich aan bij het bestuur toen dit in september een werkbezoek bracht aan Hongarije en Oekraïne. Ook als tolk is hij dan onmisbaar.
De oorlog in Oekraïne is nu meer dan twee jaar gaande. De gereformeerde en presbyteriaanse kerken, waarmee contact wordt onderhouden, merken aan alle kanten de gevolgen hiervan. Het werk van Fundament in Oekraïne beperkt zich vanouds tot de Hongaarstalige Gereformeerde kerken in de provincie Transkarpatië. Het Hongaarse deel is maar een klein deel van de totale bevolking van Oekraïne, nog geen half procent. De oorlog heeft de spanning die er altijd al was tussen de bevolkingsgroepen, onder druk gezet. Voor het bestuur was het bijzonder waardevol ter plekke te zien en te horen hoe de situatie is. Omdat het onverwacht mogelijk was een bezoek te brengen aan Oekraïne, kwam de oorlog erg dichtbij. Het gesprek met dominee János Seres was indringend. Zijn rotsvast geloof in Gods plan met deze wereld en dus ook met deze oorlog, raakte ons allemaal. Het bestuur heeft toen ook het besluit genomen, de hulp aan Oekraïne uit te breiden. Er is enorm veel armoede nu veel mannen meevechten in de oorlog of inmiddels gesneuveld zijn. De winters zijn koud, brandstof is duur en levensmiddelen zijn enorm in prijs gestegen.
Het was tijdens de reis mogelijk de zondag door te brengen in Pákodz, een kleine gemeente niet ver van Boedapest. Márk Szabó is samen met zijn vrouw Klaudia als predikant verbonden aan deze gemeente. Zij hebben het plan opgevat om d.m.v. een broodbakkerij de mensen in het dorp te ondersteunen. Dus letterlijk het brood uitdelen en zo met de mensen in gesprek komen over het evangelie. We ondersteunen dit project gedurende enkele jaren om een goede start ervan mogelijk te maken.
Projecten
Andere projecten van de stichting in 2023 waren:
Göncruszka (Noordoost Hongarije): ondersteuning van de sociale keuken en werkplaats. We hebben een extra bijdrage gegeven voor noodhulp.
Vilmány (Noordoost Hongarije): gemeenschapshuis, hulp voor ROMA kinderen. Hier zijn twee opvanghuizen geopend voor vluchtelingen en ook daarvoor is extra geld vrijgemaakt.
Beregszász (Oekraïne): verzorgingshuis voor ouderen. Extra ondersteuning is belangrijk. Het leven in Oekraïne is door de oorlog extra duur en dit huis krijgt geen steun van de overheid.
Na verloop van tijd is het ook mogelijk projecten af te ronden zodat er ruimte komt om nieuwe projecten aan te vragen en te faciliteren. Twee afgeronde projecten zijn de ondersteuning van de centrale keuken en gemeenschapshuis in Vaida en hulp voor de kleuterschool van Tivadarfalva.
Stichting Fundament staat niet alleen als het gaat om ondersteuning in Oost-Europa. We werken samen met andere organisaties zoals Hulp Oost-Europa (HOE), Kom Over en Help (KOEH), Christelijk Platform Oost-Europa (CPOE) en Open Doors.
Daarnaast is er regelmatig contact met Verre Naasten over gezamenlijke projecten en met de TU-Utrecht over studentenzaken. In Kampen werkt de commissie STUK om voor de studenten de huisvesting te regelen en ter plekke te helpen bij allerlei praktische zaken.
In het afgelopen jaar is de samenstelling van het bestuur gewijzigd. Truus Teeninga-Oudman en Peter Bergwerff zijn als bestuurslid toegetreden en Eveline Dirkse heeft afscheid genomen als secretaris van de stichting. Truus Teeninga heeft het secretariaat overgenomen.
Als bestuur zijn we dankbaar dat we in het afgelopen jaar ons werk hebben kunnen doen. De bestuursreis was waardevol en stelde ons in staat ter plekke te zien en te horen wat de effecten zijn van de geboden hulp en te horen waaraan behoefte is. Dank aan onze hemelse Vader die ons werk mogelijk maakt. Dank aan onze donateurs voor alle giften die we mochten ontvangen. Biddend om Gods zegen gaan wij verder met ons werk.
Truus Teeninga-Oudman, secretaris
Een dankbare reactie uit Oekraïne
Een van de projecten van Stichting Fundament in de provincie Transsylvanië in Zuid-Oekraïne betreft de levering van hout aan behoeftige ouderen en gezinnen. Ds. János Seres stuurde ons een dankbare reactie in de vorm van een YouTube-filmpje.